In sommige stukken heb ik het woord al wel eens genoemd: Indyref. Iedereen denkt natuurlijk weer dat ik een raar woord heb verzonnen, maar dat is niet zo. Indyref staat voor “Independence referendum”. De Schotten mogen op 18 september namelijk stemmen over onafhankelijkheid. Iedereen die 16 of ouder is, in Schotland woont en gemeentelijke belastingen betaalt mag YES of NO invullen. Kiest meer dan 50% YES dan hoort Schotland niet meer bij het Verenigd Koninkrijk en bestaat dat nog maar uit drie landen. Het Indyref is zowat het enige waar het hier in de media over gaat. Normaal zijn ze in de UK al niet echt geïnteresseerd in wat er in de rest van de wereld gebeurt, maar nu is het, buiten wat artikelen over ISIS, werkelijk het enige dat de klok slaat. Zelfs nieuws over ontspoorde, boozende, wildplassende celebs komt nu op de tweede plaats en dat wil wat zeggen.

Je moest je voor 2 september registreren. Ik heb dat gedaan en in principe mag ik stemmen. Dat voelt alleen wat raar aan, aangezien ik hier dan nog geen twee maanden woon. Een Schot die vorige week na vijftig jaar net over de grens in Engeland is gaan wonen, mag bijvoorbeeld niet stemmen. Moreel is het voor mij dus lastig. Ik heb zelf natuurlijk wel een voorkeur en dat is YES. Ik heb totaal niets tegen Engeland, vind het een prachtig land, maar het voelt toch helemaal anders aan dan Schotland. Ik vind het echt twee verschillende landen. Vandaar dat ik vind dat Schotland maar op eigen benen moet gaan staan. Zeker nu die nare Tories aan de macht zijn in Engeland. Een Schotse Tory is amper te vinden. Dat is net zo iets als een Duitser met humor of een Italiaanse oorlogsheld. Schotten zijn veel meer als Scandinaviërs en zijn erg gesteld op de verzorgingsstaat. Met de Eton-elite die nu aan de macht is in de UK kunnen ze zich amper identificeren.

NO is nu vooral aan het inzetten op angst. Ze wijzen de Schotten erop dat ze misschien wel de pond kwijtraken als ze voor YES stemmen. En dat ze uit de NAVO en de EU worden gezet. Ook kunnen er wel eens grensposten komen tussen Engeland en Schotland en raakt de Schotse economie een grote afzetmarkt kwijt. Die angst werkte uitstekend in het begin. NO was veel populairder dan YES, maar de laatste weken is dat aan het omslaan. Terwijl YES vooral positieve dingen pakt, ontwikkelt NO zich niet. Ze zeggen niet wat er wél leuk is aan de UK maar blijven angstzaaien. Ik merk dat mensen dat beu beginnen te raken. Het doet mij heel erg denken aan de stemming voor de Europese Grondwet in Nederland. Als je daar tegen zou zijn was je erg dom, volgens Balkenende. Die opmerking ergerde mensen. Dus won tegen bij ons.

Wat mij verrast is dat de Schotten over het algemeen helemaal geen hekel aan de Engelsen hebben. Wel op voetbalvlak, maar het is niet te vergelijken met de aversie van Nederlanders tegen Duitsers tot een jaar of twintig terug. Braveheart retoriek werkt dan ook niet hier, dat heeft YES goed door. Ik vind hun campagne erg sterk tot nu toe. Inzetten op positiviteit. NO kwam pas geleden weer met een raar spotje waarbij vrouwen als domme wezens worden afgeschilderd die in de keuken leven. Mocht NO winnen, dan vind ik dat er niets aan te merken is op de campagne van YES. Zou willen dat het in Nederland vaker op zo’n positieve manier wordt gevoerd. De polls wijzen uit dat YES steeds dichterbij komt: 47% tegen 53%, terwijl het ooit 33% tegen 67% was.

Overigens zijn er veel vragen over die polls van de media. Op de Herald na, zitten ze allemaal in het kamp van NO. Logisch ook, want veel zijn gevestigd in Engeland en die willen Schotland niet kwijt. Ik heb nog niemand gesproken die ooit geënquêteerd is of hij YES of NO is en zeker 95% van de mensen die ik heb gesproken gaat YES stemmen. Waar al die NO-stemmers zijn is mij een raadsel. In het straatbeeld zie je ook vooral stickers met YES en veel mensen lopen met en button waarom YES staat. NO heb ik alleen op Ibrox gezien en in een mijnwerkersdorpje (Armadale). Maar iemand vertelde mij dat NO gewoon wat minder zichtbaar is. Toch heb ik het gevoel dat YES gaat winnen en dat Schotland op 18 september voor onafhankelijkheid stemt. Nog twee weken. Ik houd jullie op de hoogte.